Beynin algılama, öğrenme gibi birçok zihinsel işlevini, amaca yönelik kullanabilme yeteneği zeka olarak tanımlanmaktadır. Kişinin doğuştan sahip olduğu genler ve diğer etkenlerle şekillenmektedir.
Eğitim mi Genler mi?
Yapılan araştırmalar, bilinenin aksine zeka gelişiminde, genlerin, eğitimden ve çevresel faktörlerden çok daha etkili olduğunu göstermektedir.
Aileden ve okuldan alınan eğitimin, çeşitli aktivitelerin, doğuştan gelen zekayı geliştirme üzerinde herhangi bir etkisi yoktur.
Beyin on milyar sinir hücresi bulunduran, oldukça karmaşık bir sistemdir. Bilim insanları, beynin çalışma şeklini tamamen çözememişlerdir. Beynin yetenekleri üzerine yıllar süren çalışmalar ve araştırmalar yapılmıştır ve hâlâ yapılmaktadır. Ve bu karmaşık sistemin, kalıtımla ilgisi çok büyüktür
Zeka hayatın ilk beş yılında büyük bir hızla gelişmektedir. Başlarda birkaç davranış şeklinden ibaret olan insan, kısa bir süre içinde yürüyen, konuşan, düşünebilen bir kişi haline gelmektedir. Ve bu zekanın kalıtımla ilgisi çok barizdir. İncelenen bir örnek, farklı çevrelerde, farklı koşullarda büyüyen ve kalıtımları aynı olan tek yumurta ikizlerinin, zeka puanlarının aynı olduğunu göstermektedir. Bir başka incelenen örnek ise; evlat edinilen çocuklar üzerinedir. Bu çocuklar üvey anne babalarının zekalarıyla değil, biyolojik anne babalarının zekalarıyla benzerlik göstermektedirler.
Zeka Gelişimi
Kişinin zeka gelişimi, öncelikle annenin hamilelik döneminde oluşmaktadır. Annenin sağlıklı oluşu, bebek üzerinde etkilidir. Bu sebeple düzenli sağlık kontrolleri oldukça önemlidir.
Çevresel faktörler, doğuştan gelen zeka üzerinde etkili olmasa da, uygulama zekası üzerinde oldukça etkilidir.
Anne babanın tutumu etkili bir rol oynamaktadır. Doğuştan gelen potansiyel iyi değerlendirilmeli, var olan zeka açığa çıkarılmalıdır.
Olumsuz davranışlar çocukların zeka gelişimi etkilemektedir. Öğrenme her bebekte doğra doğmaz başlamakta ve her türlü olumlu etken oldukça büyük rol oynamaktadır. Bu dönem iyi değerlendirilmelidir.
Çocukların, öğrenme sürecinde çok iyi gözlemlenmesi, yetenekleri ve istekleri doğrultusunda çeşitli aktivitelere yönlendirerek, gelişimlerine katlı sağlanmalıdır.
Zeka ve Başarı
Toplumda, zeki insanların daha başarılı olacağına dair genel bir kanı vardır. Ancak çevresel faktörler bu düşünceyi etkisiz kılabilmektedir. Araştırmalar, zekanın başarıya dönüşmesinde neyin etkili olduğu konusunda netliğe kavuşamamıştır.
